götürü gider ne demek?

Götürü Gider

Götürü gider, vergi mevzuatında yer alan ve özellikle serbest meslek erbabı ve basit usule tabi ticari kazanç sahipleri için uygulanan bir vergi hesaplama yöntemidir. Bu yöntemde, gerçekte yapılan harcamaların belgelendirilmesi yerine, kanunla belirlenmiş belirli bir oranın veya tutarın gider olarak kabul edilmesi esastır. Götürü gider uygulaması, vergi mükelleflerine kolaylık sağlamayı ve vergi idaresinin denetim yükünü azaltmayı amaçlar.

Götürü Giderin Temel Özellikleri

• Basitleştirilmiş Vergi Hesaplaması: Götürü gider yöntemi, vergi mükelleflerinin gerçek giderlerini tek tek belgeleme zorunluluğunu ortadan kaldırır. Bu sayede, özellikle küçük işletmeler ve serbest meslek erbabı için vergi hesaplama süreci önemli ölçüde kolaylaşır.
• Kanunla Belirlenmiş Oran veya Tutar: Götürü gider olarak kabul edilebilecek oran veya tutar, vergi kanunları ile belirlenir. Bu oran veya tutar, mükellefin faaliyet alanına, gelir düzeyine veya diğer belirli kriterlere göre değişiklik gösterebilir.
• Belge Saklama Zorunluluğunun Azalması: Gerçek giderlerin belgelendirilmesi gerekmediğinden, götürü gider yöntemini seçen mükelleflerin belge saklama yükümlülüğü azalır.
• Vergi Planlaması İmkanı: Götürü gider uygulaması, mükelleflere vergi planlaması yapma imkanı sunar. Gerçek giderlerin götürü gider tutarından daha az olması durumunda, mükellef daha az vergi ödeyebilir.

Götürü Gider Uygulamasının Avantajları ve Dezavantajları

Avantajları:

• Kolaylık: Vergi hesaplaması ve beyanname düzenleme süreçleri basitleşir.
• Belge Saklama Yükümlülüğünün Azalması: Gerçek giderlerin belgelendirilmesi gerekmediğinden, belge saklama yükü azalır.
• Vergi Planlaması: Bazı durumlarda, gerçek giderlerden daha avantajlı olabilir.
• Denetim Kolaylığı: Vergi idaresi için denetim süreçleri kolaylaşır.

Dezavantajları:

• Gerçek Giderlerin Dikkate Alınmaması: Gerçek giderlerin götürü gider tutarından daha fazla olması durumunda, mükellef daha fazla vergi ödeyebilir.
• Sınırlı Uygulama Alanı: Götürü gider uygulaması, genellikle belirli mükellef grupları (örneğin, basit usule tabi olanlar) ve belirli faaliyet alanları ile sınırlıdır.
• Adaletsizlik Potansiyeli: Farklı mükelleflerin aynı oranda götürü giderden yararlanması, bazı durumlarda adaletsizliklere yol açabilir.

Türkiye'de Götürü Gider Uygulaması

Türkiye'de götürü gider uygulaması, özellikle Gelir Vergisi Kanunu'nda yer almaktadır. Bu kanun, belirli şartları taşıyan serbest meslek kazancı sahipleri ve basit usulde vergilendirmeye tabi olanlar için götürü gider uygulamasını mümkün kılmaktadır.

Serbest Meslek Erbabı İçin Götürü Gider:

Serbest meslek erbabı, Gelir Vergisi Kanunu'nun 68. maddesine göre, hasılatlarından indirebilecekleri giderler arasında, belirli şartlar dahilinde götürü gider de gösterebilirler. Örneğin, ikametgahlarının bir kısmını iş yeri olarak kullanan serbest meslek erbabı, bu kısma ilişkin kira giderini veya amortisman tutarını götürü olarak indirebilirler.

Basit Usulde Vergilendirilenler İçin Götürü Gider:

Basit usulde vergilendirilen ticari kazanç sahipleri, Gelir Vergisi Kanunu'nun 46. maddesine göre, belirli şartları taşımaları halinde, gerçek giderleri yerine götürü gider uygulamasından yararlanabilirler. Bu durumda, mükelleflerin vergi matrahı, hasılatlarından belirli bir oranda götürü gider düşülerek hesaplanır.

Götürü Giderin Seçimi ve İptali:

Götürü gider uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin, bu tercihlerini vergi dairesine bildirmeleri gerekmektedir. Götürü gider yöntemini seçen mükellefler, belirli bir süre boyunca bu yöntemi uygulamakla yükümlüdürler ve bu sürenin sonunda, yeniden gerçek gider yöntemine geçebilirler. Götürü giderden gerçek gidere geçiş şartları da vergi mevzuatında ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Götürü Gider Hesaplama Yöntemleri

Götürü giderin hesaplanması, vergi kanunlarında belirtilen oran veya tutarlara göre yapılır. Bu oran veya tutarlar, mükellefin faaliyet alanına, gelir düzeyine ve diğer belirli kriterlere göre değişiklik gösterebilir.

Örnek 1: Serbest Meslek Erbabı İçin Götürü Gider Hesaplaması

Bir avukatın, ikametgahının bir odasını ofis olarak kullandığını varsayalım. Bu odanın, ikametgahın toplam alanının %20'sine denk geldiğini ve ikametgahın aylık kira giderinin 2.000 TL olduğunu varsayalım. Bu durumda, avukatın götürü gider olarak indirebileceği tutar, 2.000 TL x %20 = 400 TL olacaktır.

Örnek 2: Basit Usulde Vergilendirilenler İçin Götürü Gider Hesaplaması

Bir bakkalın basit usulde vergilendirildiğini ve yıllık hasılatının 100.000 TL olduğunu varsayalım. Vergi kanunlarında, basit usulde vergilendirilenler için götürü gider oranının %10 olarak belirlendiğini varsayalım. Bu durumda, bakkalın götürü gider olarak indirebileceği tutar, 100.000 TL x %10 = 10.000 TL olacaktır. Vergi matrahı ise 100.000 TL - 10.000 TL = 90.000 TL olarak hesaplanacaktır.

Götürü Gider ile İlgili Önemli Notlar

• Götürü gider uygulaması, her mükellef için uygun olmayabilir. Mükelleflerin, gerçek giderlerinin götürü gider tutarından daha fazla olup olmadığını değerlendirerek karar vermeleri önemlidir.
• Götürü gider uygulamasından yararlanmak isteyen mükelleflerin, vergi mevzuatını dikkatlice incelemeleri ve gerekli şartları taşımaları gerekmektedir.
• Götürü gider ile ilgili vergi kanunlarında zaman zaman değişiklikler yapılabilmektedir. Bu nedenle, mükelleflerin güncel mevzuatı takip etmeleri önemlidir.
• Vergi konusunda uzman bir danışmandan yardım almak, götürü gider uygulamasından en iyi şekilde yararlanmak için faydalı olabilir.

Bu makale, götürü gider hakkında genel bir bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Detaylı bilgi ve güncel mevzuat için vergi uzmanlarına danışılması tavsiye edilir.